ABUU UBEYDAAT BINU AL-JARRAAH

EENYU FAKKEENYI KEENYA?

Novomer 9, 2012

Kutaa 3ffaa

Urjii Ahmad

ABUU UBEYDAAT BINU AL-JARRAAH

Maqaan Isaa Aamir binu Abdullaah binu Al-Jarraah

“Ummata hundaaf amanamaatu jira, Amanamaan ummata kanaa (ummata Muhammad s.a.w) Abuu Ubeydaadha.” Rasuula s.a.w.

Abuu Ubeydaan nama bareedaa dheeraa ijji Isa laalte hundi gammadu ture. Nama qaanfatuu fi kan hin boonne ture, garuu hoggaa murate leenca waan itti ka’e hunda galmaan gahu ture.

Abdullaahi binu Umar R.A namni 3 Qureyshii keessaa haalaan fuula tolan, haala bareedaa qaban, sitti haasawan hin kijiban Isaanis: “Abuu Bakr Siddiiq, Usmaan binu Affaan fi Abuu Ubeydaa binu Al-Jarraah.”

Abuu Ubeydaan warra dura gama Islaamummaa dhufe keessaa lakkaawama, Abuu Bakr Siddiiq arra Islaamawee guyyaa lammaffaa Abuu Ubeydaan Islaamawe. Abuu Bakr warra Islaamawe keessaa Isa tokko.

Abuu Ubeydaan Islaama tahuu Isaatif rakkoo saahiboonni Isaa argan hunda dhandhamee jira, warra dura amane waan taheef Azaaba Gaarri baadhachuu hin dandeenye Islaama tahuu Isaa qofaaf baadhattee jira, Garuu Rakkoo Liqimsee Rabbii fi Rasuula Isaa filatee obsa hangana hin jedhamne obsee bira dabre.

Ammoo fatanaan isa mudatte guddoon tan guyyaa lola Badriiti turte, Qormaanni kun maaluma laata?!

Abuu Ubeydaan lola Badrii Rasuula s.a.w waliin gammachuun seyfii Isaa fudhatee fardaan gulufa, waan lolaaf deemu hin fakkaatu akka waan nama du’a hin dhagahiin fakkaata, Qureyshiin lola keessatti isa dura dhaabbachuu sodaattee dura gorti, nama tokko malee.

Nama kana Abuu Ubeydaan hoggaa arge irraa gora, irraa fagaata garuu namtichii Isa jala deemee karaa itti cufa, Abuu Ubeydaan ammas irraa fagaata namtichii karaa itti cufa, akka Adawwii Rabbii fi Rasuulaatiin hin lolle.

Namticha akkanatti Isa rakku kana akkam yoo godhe wayya? Abuu Ubeydaan Seyfii Isaatiin mataa Isaa bakka lama godhee gara Adawwii achi dabre.

Enyu namni kun jette hin yaaddawin, Abbaa Isaa Abdullaah binu Al-Jarraah tahuu beeki.

Abuu Ubeydaan Abbaa Isaa osoo hin tahin shirkiidha ajjeese.

Rabbiin ol tahe Abuu Ubeydaa dalagaa Isaa irraa jaalatee aayaata tana buuse:

“Ummata Allaaha fi guyyaa qiyaamaatti amanan Hin argitu, kan Adawwii Allaaha fi Rasuulaa jaalatan, Osoo Abbaa Isaanii ykn Ilmaan Isaanii ykn obboleyyan Isaanii ykn gosa Isaanii tahellee. Orma Adawwii Allaah fi Rasuulaa hin Jaalanne san Rabbiin Qalbii Isaanii sabachiise jira, Isaaniif tumsee jira tumsa Isaatiin, ammas Isaan naqa, Jannata jala Isii Laggeen yaa’an, Isii keeysa turan, Rabbiin Isaanirraa jaalate jira, Isaanis irraa jaalatanii jiran. Ormi sun tuuta Allaahati, dhagayaa! tuutti Allaah Isaanuma Milkaawoon.” Suraa Mujaadalaa: 22

Abuu Ubeydaaf silaa tun qoftiin ni geysiif turte, garuu tan Isaa waa tana qofatti hin dhumtu.

Gaafa tokko keesummaan Kiristaanaa takka Rasuulatti s.a.w dhuftee akkana jetteen: “Yaa Abal Qaasim (Abbaa Qaasim akk jechuuti maqaa Ilma Isaa Qaasim jedhamuun yaamaa turan Rasuula s.a.w) nu waliin Sahaabaa teetirraa nama jaalattu akka nu jidduutti murteysu nuuf godhi, nuti ummata muslimaa kana Isin jaalanna” jedhaniin.

Rasuulli s.a.w “ Sa’aa boodaa natti koottaa, amanamaa jabaan Isin waliin erga” je’een.

Umur binu Al-Khaxxaab akka je’u “Akka Rasuulli s.a.w sadarkaa tanaan na filu je’ee, yeroon masjida dhaqe, Rasuulli s.a.w hoggaa salaata fixee ol ka’ee nu keessa barbaade, ani mataa ol qabee Isa laala akka na yaamuuf garuu Rasuulli s.a.w Abuu Ubeydaadhaan ‘deem Isaan jiddutti haqaan murteysii koottu’.”. Je’een.

Ahaa! edaan amanamaan jabaan Abuu Ubydaadha!!

Abuu Ubeydaaf silaa tunis gama sadarkaati ni geysi, garuu ammas waa’een isaa hin dhumatu.

Abuu Ubeydaan gaafa tokko Rasuulli s.a.w waraanarratti itti gaafatamaa Isa godhee ergeen, sinqiin Isaaniif kenname Timira kiisha tokkoo qofa, waan biraa Isaaniif hin agarre. Abuu Ubeydaan saahiboota Isaatiif guyyatti Timira takka kennaaf, sanuma akka daa’imaatti xuxanii bishaan Irratti dhugan.

Mee laali akka itti Islaamaaf dalagaa turan, Timira takka qofa guyyaatti nyaataa, ajaja Rasuulaa s.a.w galmaan gahan!

Gaafa lola Uhud yeroo Mushrikoonni mee Muhammad? je’anii lallaban kan namni hedduun dheyse, Abuu Ubeydaan namoota kudhanitti lakkaawaman kan Rasuula s.a.w marsanii xiyyaa fi eeboof qooma Isaanii kennan keessaa Isa tokko.

Hoggaa lolarraa Raawwatan Rasuulli s.a.w Qarriinfoon Isaa caphxee, addi dhiige jira. Abuu Ubeydaan Adda Rasuulaa s.a.w irra sibiila Isa waraane Ilkee isaatiin osoo Rasuula s.a.w hin dhukkubsine buqqisuuf jecha Ilkeen fuula duraa lamaan irra lafa buute. Abuu Ubeydaan Rasuula s.a.w waliin duula inni godhe hunda waliin godhee jira. Amantii Islaamaatiif waan sammuun namaa hin yaanne dalagee jira.

Erga Rasuulli s.a.w gara Rabbi Isaa godaane, Abuu Ubeydaan Abuu Bakri fi Umar waliin waan itti kennan hunda galmaan gahee jira, biyya Shaam guutuu Rabbiin harka Isaarratti bane biyya Islaamaa taate.

Zamana Umar Khaliifaa ture ajaja Isaa hunda fudhatee Shaam banee achi osoo jiru dhukkubni biyya sham seene, Umar xalayaa itti katabee “koottu” jedhe Isa yaamanaan Abuu Ubeydaan xalayaa akkan jettu itti barreese “Waan Rabbiin natti fidu Waraana kiyya waliin taa’ee eega malee waraana Islaamaa kan dhukkubaaf dhiisee hin dhufuu, atis wanni na yaamtuuf tanuma waan taateef hayyama naaf godhi.” Umar hoggaa Xalayaan Abuu Ubeydaa bira geysee boye nama Isa bira jiru hunda boochise.

Abuu Ubeydaan dhukkuba saniin qabame gara Akhiraa godane.

Abuu Ubeydaa seenaa Isaa fixuu baannus gabaabsinee akkana fakkaatti.

Rabbiin Abuu Ubeydaa fi Sahaaboota hundarraa haa jaalatu.

Abuu Ubeydarraa maal barra?

1. Rabbiif jecha, Islaamaaf jecha, lubbuu ifii kennu.

2. Abbaa fi haadhas tahu nama Islaama Adawwii godhate dura dhaabbachu.

3. Soda namaatiif kafruu dhabuu.

4. Rabbiirratti irkatan malee qabeenyaa fi nyaata hedduu, meeshaa waraanaa heddduu akka hin taane.

5. Rasuula s.a.w waan hunda caalaa jaalatuu.

Duuba nuti amma akka Abuu Ubeydaa kanatti seenaan nu kabajjee, jannata seenuu nuuf wayya moo Ahbaashii mootummaa sodaaf taane adunyaa fi akhiiraa kasaaruu nuuf wayya??

Hanga yoom soda qawweetiif amantii Islaamarraa dheysina?

Fakkeenya gaarii Abuu Ubeydaa moo Akka Munaafiqootaatti Ahbaashii tahuudha?

Rabbiin warra Sahaabaatti laallatu nu haa godhu.

Allaahu Akbar!!

Injifannoon tan Islaamaati!!

SEENAA AALA YAASIR [MAATII YAASIR]

EENYU FAKKEENYI KEENYA?
Urjii Ahmad

AALA YAASIR [MAATII YAASIR]

Yaasir, Sumeyyaa, Ammaar

Abbaan Ammaar Yamanirraa obboleeysa Isaa barbaada Obboleyyan Isaa lamaa waliin Makka dhufee. Obboleeysa dhabnaan Haarisii fii Maalik gara biyyaatti hoggaa deebi’an Yaasir ammo Makkatti hafe. Makkatti hafuu Isaa saniin seenaan hanga guyyaa Qiyaamaatti waan gaariin akka Isa dubbattu Rabbiin sababa Isaaf godhe.

Yaasir Makkarraa firaa fi aanaa waan hin qabneef Abbaa Huzeyfaa ilma Mughiiraa kan Gosa Makhzumitti gosa gale. Akka nagayaan Makka keessa jiraachuu danda’uuf.

Abbaan Huzeyfaa Gabrittii Isaa tan Sumeyyaa bintu Khibaax jedhamtu Yaasir fuusise.

Yaasir fii Sumeyyaan Ilma Ammaar jedhamu argatanii gammadan. Gandi Yaasir haaluma kanaan Abbaa Huzeyfaa jalatti gosa galanii jiraataa Osoo jiran, Makka keeysaan Ifaan Adunyaa fi Ilma namaa dukkanaa baasu Ife. Nabiyyiin Alamaaa Muhammad s.a.w ergame.

Yaasir fi Sumeyyaan dulloomanii jiran. Ammaar dardara, waa’ee Rasuulaa s.a.w dhageenyaan bakka Rasuulli s.a.w jiru ganda Daarul Arqam ibnu Abii Al-Aqam dhaqee Rasuula s.a.w qunnamee waan Inni dhufeen dhageenyaan Shahaadaa godhe: <haqaan gabbaramaan hin jiru Allaah malee Muhammad Ergamaa Isaati> jechuun Ragaa bahee.

Haadhatti dhaqee Islaamatti yaame Sumeyyaan daftee qeebalte, Abbaa Isaatis ni yaame Innis dafee qeebale. Manni Isaanii guutuun mana Islaamaa tahe. Imaanaan Ife.

Gandi gosa itti galan gandi Abbaa Huzeyfaa Islaama tahuu Isaanii dhageenyaan akka malee dallanan. Gosti Makhzuum tan gosa itti galan ni kakkatte, takkaa Islaama dhiisuu qaban, takka ammoo balaa itti dhuftu qeebaluu qaban jechuun murtii itti dabarsan.

Balaan Isaan Itti dalagan waan Bineensatti namni hin daleyne ture. Qaama Isaanii Sibiila uffisanii aduu gammoojjii akka malee owwiitu san keessatti affeelaa olan, Bishaan dhuguu dhorgan hanga kokkeen Isaanii gogoggoydutti, gogaan Isaanii hanga babbaqaqutti, hanga dhigni irraa dhumutti achuma tursiisan. Achitti Isaan dhiisanii biraa galan borumtaa itti deebi’an. Azaabni Isaanii haaluma kanaan itti fufa.

Gaafa tokko Rasuulli s.a.w Maatii Yaasir tan cunqurfamaa jirtu, Isaanii Azaabbamaa jiran argeeti, homaa Isaaniif godhuu waan hin dandeenyeef akkana jedheen:

“Obsaa Yaa Maatii Yaasir Bellamni keeysan Jannata”. Qalbiin Isaanii roorroo san hunda keeysatti osoo jiranii jecha Rasuulaa s.a.w kan dhagayan kanaan gammaddee bohaarti.

Maanguddoon lamaan Azaaba saniin hin turree.

Haatii Isaa Sumeyyaan Osoo Azaaba san keessa jirtuu Abuu Jahal dhufee Isii arrabsinaan akka nama hin dhageenyetti tufatte jalaa uste. Abuu Jahal Lallabaa fi arraba kiyya na tuffattee uste jechuun eeboodhaan waraanee Shahiidee Islaamaa tan dura taate.

Kun Sumeyyaaf ni gaha shahiideen duraa Islaama keeysatti Isiidha. Faaruun kanaa olii hafee?!!!

Abbaan Isaa Yaasir Ammoo Osuma cunqursaa fi Azaaba san keessa jiruu shahaadaa qabachaa ajjeefame.

Ammaar jarri Kaafiraa Azaaba itti cimsuudhaan Rasuula s.a.w akka xiqqeesee, Taaboota Isaanii akka faarsuu gaaftan, Ammaar waan Isa qunname akkanatti Rasuulaaf s.a.w Ibsa.

“ Na Azzaban hanga natti jabaattutti, hammeenyi Isaan natti dalagan Osoo gaara irri kaayan ni faca’a, Adawwiin Allaah Aduu keessatti na gubuun Isaaniif gahuu dhabee Ibbidaan qaama kiyya guban, Akkasitti na gubuu fi na rakkurraa hin deemne hanga ani (Arrabaan) siituqee, Taaboota Isaanii faarsutti, Anis natti jabaannaan waan Isaan fedhen godhee dhufe Yaa Rasuula s.a.w”.

Rasuulli s.a.w: “ Qalbiin tee akkam si yaaddi yaa Ammaar?” jechuun gaafate.

Ammaaris: “Yaa Rasuula Allaahaa Qalbiin Tiyya Islaamummaan sabattuudha”.

Rasuulli s.a.w akkana jedheen: “ Badiin takka sirra hin jiru, yoo sitti deebi’an, waan jette sanitti deebi’ii je’i.”.

Rabbiin Ammaar Qulqulleesuuf Ayaata tan buuse:

“Namni eega Amanee Allaahatti Kafre, nama dirqame malee haala qalbiin isaa Iimaanaan sabatuu taateen, Ammoo namni qooma Isaa kufriif bane, Isarratti Dallansuun Allaahaa taatuudha, Ammas Isaaniif Azaaba guddaatu jira.”

 An-Nahl: 106

Ammaar gaafa gara Madiinaa Hijiraan hayyamamtu amantii Isaatiin gara Madiinaa goodaane.

Masjidni Qubaa akka Ijaaramus Isaatu yaada dhaleysee Masjidni duraa Islaama keeysatti Ijaarame.

Madinaatti Rasuula s.a.w waliin osoo addaan hin baane jiraachaa ture, duula Rasuulli s.a.w godhu waliin duula.

Rasuulli s.a.w Isa jaalata hoggaa Isa arge “dhufe bareedaan bareechamaan” je’a.

Rasuulli s.a.w “Ammaar Iimaanni mataa hanga miilaatti Isa guuttee jirti” je’e Isaaf ragaa bahe.

Gaafa Rasuulli s.a.w Adunyarraa gara Rabbii Isaa godaane, Museylamaan ani Nabiyyii jedhes lola san keessatti hanga gurri Isaa muramtuu Jihaada godhee jira, duratti deemee sodaan malee jihaada godhee warra sodaates jajjabeysee hanga Museylamaan Kijibaan ajjeefamutti Jihaada guddaa godhe. Rabbiin Irraa haa Jaalatu Ammaarii fii Abbaa fi Haadhaa Isaa.

Seenaan Ammaar barreesanii hin dhumu garuu asumatti haa gabaabsinu.

Mee nuti yoo akkam jirra dargaggoonni Amantii teenyaaf maal daleyne?

Maangudoon ? dhalaan? Eysa jirti tan akka Sumeyyaa??

Islaamummaan amantii haqaati, Jannata Isiidhaan malee hin argatan, garuu jannanni qaaliidha, akka Maatii Yaasir [Yaasir, Sumeyyaa, Ammaar] kanatti Rakkoo boodaan ballootti bahan, Jannata argatan, Adunyaarratti seenaan maqaa bareedaan nama ka’a.

Osoo maatiin Yaasir Islaamaaf rakkachuu baate silaa arra namni maqaa Isaanii beeku hin jiru, garuu Islaama taanee dhumna je’anii roorroo hunda waan obsaniif, arra Ilmaan ifii namni Sumeyyaa fi Ammaar baasu heddoommina Isaa Rabbiin haa beeku.

Rakkoon Islaama Itiyoopiyaa harkaa qabdus tanuma Qabsoorratti Obsuu malee dheysuu, kaafaruu, du’a sodaaf Munaafiqa tahuun karaa Islaamaati miti.

Namni hedduun Islaama Rabbitu eega maaltu nun gahe jedhan, Rabbiin Zamana Rasuulaa s.a.w rakkoo hoggaa itti fidu qabsaawanii Rabbitti irkataa turan, Rabbiin Amantii isaa ni eega dhugaadha garuu nuti harka marannee Amantiin teenya yeroo Yahuudaan balleesuuf deemtu usnee teenyaa???

Qabsoon teenyaa fi roorroon nurratti deemaa jirtu tanuma duraan karaa godhamte, Inumaa teenya tan maatii Yaasir irra xiqqoodha. Garuu Isaan Islaamarratti Obsanii seenaan Isaanii faarfamaa tahe, nuti yoo akkam tahuu qabna?

Karaa Maatii Yaasir haa yaanu moo? Karaa Munaafiqaa fii Kaafiraa? Karaa Ahbaashaa?? Moo karaa Kaabinee?

Qabsoon Islaama biyya teenyaa hanga mirga argannutti ykn hanga shahiidee taanutti itti fufa.

Allaahu Akbar!!!

Injifannoon tan Islaamaati!!!!